ශ්‍රී දළදා මාලිගාව යනු ශ්‍රී ලංකාවේ මහනුවර පිහිටි බෞද්ධ විහාරයකි.
එය බුදුන් වහන්සේගේ දළදා වහන්සේ තැන්පත් කර ඇති පැරණි මහනුවර රාජධානියේ රාජකීය මාළිගා සංකීර්ණයේ පිහිටා ඇත.
ගෞතම බුදුරජාණන් වහන්සේගේ මහා පරිනිර්වාණයෙන් පසු, ජනප්‍රවාදයට අනුව, දන්ත ධාතුව කාලිංගයේ සංරක්ෂණය කර, හේමමාලි කුමරිය සහ ඇගේස්වාමිපුරුෂයා වන දන්ත කුමරු විසින් ඇගේ පියා වන ගුහසීව රජුගේ උපදෙස් පරිදි දිවයිනට හොර රහසේ ගෙන එන ලදී.
හෙමමාලි දිවයිනට යන අතරමගදී ධාතුව කෙස්වල සඟවා ගත්තාය. ඔවුන් අනුරාධපුර සිරිමේඝවණ්ණ (301-328) රාජ්‍ය සමයෙහි ලංකාපට්‌ඨානදිවයිනට ගොඩ බැස දළදා වහන්සේ භාර දුන්හ. රජු එය අනුරාධපුරයේ මේඝගිරි විහාරයේ (වර්තමාන ඉසුරුමුණිය) තැන්පත් කළේය. ධාතූන් වහන්සේආරක්ෂා කිරීම එතැන් සිට රජතුමාගේ වගකීම විය, එබැවින් වසර ගණනාවක් පුරා ධාතු භාරකාරත්වය දිවයින පාලනය කිරීමේ අයිතිය සංකේතවත් කිරීමටපැමිණියේය. එබැවින් අනුරාධපුර රාජධානිය, පොළොන්නරු රාජධානිය සහ දඹදෙණි රාජධානිය යන කාලවලදී මෙන්, රජකම් කළ රජවරු ඔවුන්ගේ රාජකීයනිවාසවලට සමීපව දළදා මාලිගා ඉදිකරන ලදී. ගම්පොළ රාජධානි යුගයේ ධාතුන් වහන්සේ වැඩ සිටියේ නියම්ගම්පාය විහාරයේය. කෝට්ටේ රාජධානියපිහිටුවන විට ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර කෝට්ටේ නගරය තුළ දළදා මාලිගාව පිහිටා තිබූ බව හංස, ගිරා, සැළලිහිණි වැනි දූත කාව්‍යවල වාර්තා වේ.
